Endo, endodontie en endodontologie verwijzen naar dezelfde tandheelkundige behandeling: het verwijderen van de zenuwen van een tand.
Vaak is dat de enige oplossing om een tand te redden.
Wat is endo of
endodontie?
Het woord endodontologie heeft wortels in het oude Grieks. Het is een samenstelling van endon [binnenin] + odōn [tand] + -logia [verhandeling]. Met de tijd is het woord, net zoals uw tanden dat doen, versleten geraakt en afgekort tot endodontie, of zelfs tot endo.
Een endodontoloog verlost u van de afgrijselijke tandpijn die u krijgt door een abces of ontstoken tandzenuw. Dat doet hij door de zenuw volledig te verwijderen uit het wortelkanaal. Endodontie is exact hetzelfde als een ‘wortelkanaalbehandeling’.
In de volksmond spreekt men ook van het ‘ontzenuwen’ van een tand. Dat is correct. Soms zegt men ook dat wij tanden ‘ontwortelen’. Dat klopt niet. Als we de wortel van de tand zouden wegnemen, dan zou de tand gewoon loskomen en uitvallen — en dat willen we net vermijden.
Wanneer heb ik endodontie nodig?
Grofweg gesteld zijn er vier manieren om in onze stoel te belanden: (1) een abces, oftewel een infectie aan de wortel van uw tand die druk en dus ook pijn veroorzaakt, (2) een onfortuinlijke val- of vechtpartij waarbij de zenuw van een tand bloot kwam te liggen, (3) een ontstoken tandzenuw door tandengeknars, door een diepe vulling of door kroon- en brugwerk, (4) een herbehandeling nadat u soms jaren of decennia eerder in één van bovenstaande categorieën zat.
In vrijwel alle gevallen zal uw eigen tandarts u naar ons doorverwijzen. Wenst u toch spontaan langs te komen? Dan verdenken we u van een tandfetisj, maar ook dan bent u in uitzonderlijke gevallen welkom. Tenminste, als u net zoals alle andere patiënten braafjes een afspraak maakt.
Uit welke 10 stappen bestaat endodontie?
Stap 1 — Uitleg aan het bureau
Stel u voor dat u bij een uroloog of gynaecoloog binnenkomt en die u zonder boe of bah verzoekt om plaats te nemen op de behandeltafel en meteen een camera of eendenbek in een lichaamsopening inbrengt. Dat is te absurd voor woorden. Ook in onze praktijk besteden we voor elke behandeling voldoende tijd aan het informatieve voorgesprek.
Stap 2 — Verdoving
Dankzij de verdoving is een wortelkanaalbehandeling voor de meeste mensen vrijwel pijnloos.
Stap 3 — Voorbereiding:
rubberdam plaatsen
Tijdens de ingreep plaatsen we een rubberdam rond de tand die we verzorgen. Dat is noodzakelijke barrière voor de ingreep. De rubberdam voorkomt dat besmet speeksel in de gereinigde, te behandelen tand komt en zorgt ervoor dat de spoelmiddelen enkel de te behandelen tand bereiken.
Voor de meeste mensen creëert dit een gevoel van veiligheid: we werken als het ware ‘buiten’ de mond. Een kleine minderheid van onze patiënten ervaart de rubberdam als een onaangename barrière. Als u (licht) claustrofobisch bent, kunt u dit bij het begin van de behandeling aangeven. Indien nodig maken we een nieuwe afspraak waarbij we rustgevende medicatie voorschrijven. Zonder rubberdam is de behandeling niet mogelijk.
Door de rubberdam kunt u tijdens de behandeling niet spreken. Dat heeft eigenlijk vooral voordelen: er is geen ruimte voor small talk en dus kunnen wij in hyperfocus ons werk doen. Maar wees gerust: na al die jaren is ons oor bijzonder goed getraind in het ontcijferen van boodschappen uit woordeloos gekerm.
STAP 4 — Toegang Maken
Schrik niet. Het maken van de toegang is een lawaaierige aangelegenheid. Het trilt, bibbert of davert wat, maar niets buitensporig. En het is onvermijdelijk. U kunt kermen, of uw hand opsteken, wanneer u iets wilt signaleren of communiceren.
Wat in deze fase voor veel mensen ook een verrassing is? De onwelriekende geur die uit een opengemaakte tand kan opstijgen. Schrik ook daar niet van: uw rotte tand ruikt niet naar orchidee en kokosextract. Dat is niets om u voor te schamen en daar moeten we gewoon samen even door.
Stap 5 — Meten van de wortelkanalen en verwijderen van de zenuw
Niet elke tand heeft evenveel wortelkanalen. Een endodontoloog brengt via foto’s in kaart hoeveel kanalen er behandeld moeten worden en werkt naar de bodem van de wortelkanalen toe, die volledig leeg worden gemaakt. Dat is een precisiewerkje.
In deze fase worden ook de zenuwen verwijderd. Dit is het enige moment van de behandeling waarbij u een gevoeligheid of pijnlijk ongemak kunt ervaren. In de mate van het mogelijke verhelpen we de eventuele pijn met bijkomende verdoving.
Als u écht flink bent, kunnen we u als beloning meteen de verwijderde zenuw tonen. Maar enkel als u belooft niet flauw te vallen.
Stap 6 — De tand reinigen
Dit is de essentie van de ingreep. Hier verwijderen we alle vuil tot in de wortelpuntjes van de tand. Daar gebruiken we een chlooroplossing voor die wetenschappers natriumhypochloriet noemen. De geur daarvan zal u misschien herkennen, want de chlooroplossing is breed bekend onder de huishoudnaam javel. Bij endodontie gebruiken we een verdunde variant van de stof die uitstekend reinigt en desinfecteert, maar jammer genoeg ook de onaangename geur heeft. Maar het is nodig: het doodt alle bacteriën.
Stap 7 — Kanalen vullen
Nadat de kanalen gereinigd zijn, vullen we die opnieuw op met een bio-keramische sealing.
STAP 8 — Composiet
In overleg met uw reguliere tandarts plaatsen we een tijdelijke of een definitieve vulling in de tand. Dat staat in het behandelplan en de doorverwijsbrief. Bij noodingrepen plaatsen we doorgaans een tijdelijke vulling.
Stap 9 — Kroon restauratie
Soms is het plaatsen van een kroon nuttig. Dat is een indirecte, verstevigende ‘knobbeloverkappende’ restauratie. Zo is er minder kans op fractuur van de tand. Ook dit bespreekt u best vooraf met uw reguliere tandarts.
Stap 10 — Controle
Bij een uitgebreid of complex letsel voeren we 10 tot 12 maanden na de oorspronkelijk behandeling een controle uit.